ปกติการทำงานของ ไขมัน ที่ถูกสร้างมาจากตับ ก็จะถูกส่งไปใช้ในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นการย่อยอาหาร หรือการสร้างฮอร์โมน ถ้าเรายังกินอาหารที่มี ไขมัน มากเกินความจำเป็น และสภาพร่างกายมีระบบเผาผลาญที่ผิดปกติก็จะทำให้เกิด ภาวะไขมันในเลือดสูง ได้ โดย ไขมัน ในร่างกายมีทั้งชนิดดีกับชนิดไม่ดี หากใครอยากรู้ว่าตัวเองจะเกิดภาวะนี้หรือไม่ แนะนำให้ไปทำการตรวจสุขภาพ ซึ่งผู้ที่จะไปรับการตรวจควรเตรียมตัวให้พร้อม ด้วยการงดอาหารเป็นเวลา 8 – 12 ชั่วโมง
ประเภทของไขมันในเลือด ภาวะไขมันในเลือดสูง
- Total cholesterol คือ ค่าคอเลสเตอรอลรวม (HDL, LDL และ Non – HDL)
- Low density lipoprotein (LDL) คือ คอเลสเตอรอลไม่ดี ถ้าใครตรวจพบว่ามีค่า LDL สูง จะทำให้เกิดความเสี่ยงในเรื่องหลอดเลือดตีบแคบ, การไหลเวียนเลือดผิดปกติ และหลอดเลือดเปราะ
- High density lipoprotein (HDL) คือ คอเลสเตอรอลดี ที่ช่วยลดการสะสมไขมันในหลอดเลือด
- Non – HDL คือ ผลจาก Total cholesterol ลบกับ HDL จึงประกอบด้วย LDL และไขมันชนิดอื่น ๆ
- Triglycerides คือ คอเลสเตอรอลไม่ดี เพราะมันสามารถทำให้หลอดเลือดตีบแคบ คล้ายกับ LDL
ภาวะไขมันในเลือดสูงเกิดจากอะไร
ภาวะไขมันในเลือดสูง เกิดได้จากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการกินอาหารที่มีไขมันสูง, ไม่ออกกำลังกาย, สูบบุหรี่, ดื่มแอลกอฮอล์, กรรมพันธุ์, โรคประจำตัว เช่น ตับ, ไตวาย, เบาหวาน รวมไปถึงการใช้ยาชนิดต่าง ๆ เช่น ยาคุมกำเนิด, ยาต้านไวรัส HIV หากปล่อยไว้ก็จะทำให้เกิดอันตราย เพราะมันจะเป็นการสะสมในหลอดเลือด และส่งผลให้เกิด ภาวะแทรกซ้อน ทั้งหัวใจขาดเลือด, โรคหลอดเลือดสมอง, หัวใจหยุดเต้น, โรคไต ฯลฯ
ภาวะไขมันในเลือดสูงมีการแสดงอาการอย่างไร
สำหรับผู้ที่เริ่มเป็น ไขมันในเลือดสูง ในช่วงระยะแรก ๆก็จะไม่ค่อยปรากฏอาการให้เห็น เว้นแต่ว่าจะเจอ ภาวะแทรกซ้อน ที่จะแสดงผลกระทบอย่างชัดเจน เช่น หากเกิดภาวะหลอดเลือดสมอง จะทำให้เป็นอัมพฤกษ์ / อัมพาต แต่ถ้าเกิดภาวะขาดเลือด ก็จะทำให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย หรือมีอาการเจ็บแน่นหน้าอก นอกจากนี้ถ้าใครมีภาวะไขมันในเลือดสูง จากกรรมพันธุ์ ก็อาจเห็น ไขมันบนผิวหนัง ตรงหางตา หรือวงไขมันรอบกระจกตาได้ชัด
แนวทางการรักษาภาวะไขมันในเลือดสูง
ไม่ว่าเราจะมีน้ำหนักที่ปกติ หรือว่ามีน้ำหนักเกินเกณฑ์ก็ตาม เราควรจะไปตรวจระดับไขมันในเลือดอยู่เป็นประจำ และหากตรวจพบว่ามีภาวะไขมันในเลือดสูง ในระดับที่ไม่รุนแรง สามารถรักษาได้โดยไม่ต้องพึ่งยา แพทย์ก็อาจจะแนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน โดยการลดอาหารจำพวกที่มีไขมันสูง เช่น ของทอด, ของมัน, ขนมปังชนิดต่าง ๆ รวมไปถึงการออกกำลังกาย, การเลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ และการควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน แต่ถ้าหากทำตามคำแนะนำแล้วภาวะไขมันในเลือดสูง ไม่ลดลง แพทย์ก็อาจเปลี่ยนวิธีโดยการจ่ายยาลดไขมันแทน
อาหารที่เหมาะกับผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง
- เนื้อสัตว์ ที่ไม่ติดมัน และไม่ติดหนัง
- เนื้อปลาทะเล สัปดาห์ละ 3 มื้อ
- ไข่ขาว เพราะมีคุณค่าทางโปรตีน, ไม่มีไขมัน และมีแคลอรีต่ำ
- น้ำมันพืช ในการประกอบอาหารควรน้ำมันถั่วเหลือง, น้ำมันทานตะวัน, น้ำมันรำข้าว
- ผัก และผลไม้ ควรกินเป็นประจำ ถ้ามีโรคอื่นร่วมควรปรึกษานักโภชนาการก่อน
- ถั่ว และผลิตภัณฑ์ที่มาจากถั่ว เช่น ถั่วแดง, ถั่วเหลือง, ถั่วเขียว, เต้าหู้, โปรตีนเกษตร
- นม และผลิตภัณฑ์จากนม ชนิดพร่องมันเนย หรือขาดมันเนย
- เลือกกินอาหารให้เหมาะสม โดยในแต่ละวันต้องกินให้ครบ 5 หมู่
อาหารที่ไม่เหมาะกับผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง
- เนื้อสัตว์ติดมัน เช่น หมูสามชั้น
- เครื่องในสัตว์ เช่น ตับ
- ไข่แดงจากสัตว์ เช่น ไข่ปลา
- น้ำมันพืชที่มีกรดไขมันอิ่มตัวสูง เช่น น้ำมันมะพร้าว และไม่ควรกินอาหารที่มีสิ่งนี้เป็นส่วนประกอบ
- เนย / เนยสด ที่เป็นส่วนประกอบของขนมต่าง ๆ เช่น คุกกี้
